Dialec-verbasterong | Plat oet 1928

Ezoeë kalle de lüj 't hütsedaags neet mieë. Heëlesj plat, wie 't i 1928 gesjrieëve is durch d'r Mercator Dialecticus, d'r Latiense nom de plume va d'r Edmond Kaufmann (1873-1934) oet Heële. D'r sjterke Dütsje ivlood, die doew in 't Heëlesj plat nog good te hure woar, is i zie verhoal óch dudeleg trük te vinge. 't Tiedsjrif va d'r dialekverein Veldeke hat i de ieësjte joare regelmieësig vertelsels en artikele op Heëlesj plat gepubliceerd.

Oet Heële zint oet de periode 1800-1940 neet vöal dialecttekste bekank. I 1884 versjeen ing woadlies va 't Heëlesj, gemaak durch d'r Heëlesje dominee J. Jongeneel (1831-1887), Dorpsspraak van Heerle. I 1878 sjreef d'r Heëlesje gemindesikkertaris Jos Kaufmann óch al inne Hälisch-Hollänsche Dictionair, die evvel noeëts oetgegeëve gewoeëde is.

In 't taalkundige book Van de Schelde tot de Weichsel oet 1882 va J. Leopold & L. Leopold sjtónt vertelsels va d'r Limburgse sjriever Johan Michiel Dautzenberg (1808-1869), Vör dréi wäke good wäer (i Dütsje sjpelling, oet circa 1860) en va d'r gemindesikkertaris Jos Kaufmann, Op Joest van Vondel.

Jongeneel publiceerde i zie book ing Heëlisje vertaling va De geliekenis van d'r verloare zoeën, óch i Dütsje sjpelling. D'r Mathieu Kessels (1858-1932) sjreef i 1883 Der Koehp va Hehle, ee Hehlesj Vertelsel.
Eugène Vreuls (1868-1940), tsoem sjloes, sjreef vuur d'r Twieëde Weltkreeg in ing regionale gezet sjtuksjkes i Heëlesj dialek, die i de tachtiger joare van 't 20e joarhóndert obbenüts zint oetgegeëve in 't book Kulleréj, Heëlesje sjetse.

D'r Mercator Dialecticus sjreef i 1928: "Ze begröse mich mit dag Meneer M, inplaatsch va dag Heer M. En ze vertelle mich dat ze vöel knikkers gewônne hand, inplaatsch va huve. Op mieng vraoëg of ze gewônne waoëre mit schtoekke of mit scheete, - dooëôp wôste de mieëste kinger mich gee-n-antwaoëd te gèëve: et ee wie et angert waoë bej hön knikkere."

"En zoeë zôw 'ch de lies nog mit etliche verhollendschde wöëd kônne aavölle, woeëvan me t'r ooch wal va groeëte lüj huët. Ich-zelf - es ouwe-Hèëlesche, déë noeëts va modders-klutedrek gewéë bin en Abram gezieë han - betrap mich, - trappeer mich, wil 'ch zage, - neet zelde - deks genôg, zaan 'ch, ôp dergelieke foute, - op zoeën flatere, bedoel 'ch, - meen 'ch, wil ich zage!."

't Ganse artikel kanste hei (avank), hei (pagina 2) en hei ('t letste sjtuksjke)leëze.