15.2.09

Hoogbejaarde schutters | Heerlens uit 1930

Mathieu Kessels (1858-1932) is vooral bekend als schrijver van het verhaal Der Koehp va Hehle, ee Hehlisj Vertelsel, over een hoogbejaarde Heerlenaar die - naar eigen zeggen natuurlijk - als jonge vent in het leger van Napoleon het ene huzarenstukje na het andere verricht zou hebben. Minder bekend is dit andere Heerlense verhaal van hem, geschreven in 1930, ter ere van het 450-jarig bestaan van de dorpsschutterij Sint Sebastianus. Het is verschenen in het Herdenkingsboek ('tevens Officieel Feestprogramma der Huldigingsfeesten op Zondag 3 en 10 augustus') van de schutterij.

"Vrouw Sjroetes, had der het al gehuurd, der ouwe Sebastianes geet het veer-honderd-vieftig-jeurig besjtoohsfes viere."
"Wat vuur inne Sebastianes, vrouw Knoep?"
"Maar der Sint-Sebastianus van de Sjuttereej woh uhre man vreuger joare ooch nog is bej gewehs."
"Och vrouw Knoep, loat uch doch nieks wiehs make, woh zouwe die veer-honderd-vieftig-joar besjtooh! Doh zint waal ouw versjliehte keehls bej, maar nog ginne inzele van honderd joar!"


De kleermakerszoon Kessels woonde toen al decennia in Tilburg, waar hij een in binnen- en in buitenland bekende fabriek in muziekinstrumenten had.

Mathijs Jozef Hubertus Kessels woar d’r ieësjte meëts 1858 i Heële geboare es zoeën va d’r sjnieder Pieter Kessels en zieng vrouw Maria Wetzels. In 't jaor 1880 begós heë mit ziene broar Jos Kessels ing oetgeëverei va blaadmoeziek i Heële. Mathieu Kessels houw e bezónger moezikalisj talent: wie Kessels vieftieën joar aod woar, woeëd heë beneumd tot dirigent va harmonie Sint Caecilia oet Heële. I 1886 begós heë i Heële mit 't oetgeëve van e moeziektiedsjrif, De Muziekbode.

Later dat joar verplaatsjde Kessels zie bedrief noa Tilburg. I 1888 begós heë doa mit ’t reparare va insjtrumente, en sjpieëder óch mit de fabrekaasj va insjtrumente, vuural piano's, i zieng Koninklijke Nederlandsche Fabriek van Muziekinstrumenten. Kessels woar oprichter va de Nederlandse Federatie van Har­monie- en Fan­fa­re­gezel­schap­pen en mit-oprichter va g'n Tilburgse moezieksjoeël. Kessels hat óch vöal composities gesjrieëve, deks uëver Limburgse óngerwerpe: heë sjreef operettes wie De Meikonin­gin van Geleen, De Bokkerijders en Walram van Valkenburg.

Kessels sjreef i 1883 alzoeë e book op Heëlesj Plat, Der Koehp va Hehle, ee Hehlisj Vertelsel, oetgegeëve durch oetgeëverei Jos Crolla oet Valkeberg. 't Is e mit vöal geveul vuur humor gesjrieëve vertelsel uëver inne Heëlesje soldoat, inne sjtuutbroar wie me i Heële hüj zouw zage, deë vuur d'r Napoleon gevochte hei i 1815 i d'r sjlaag va Waterloo, en zich trük i Heële wiechtiger vuurdoog es dat heë es einfache soldoat woar geweës. 't Book is i g'n sjtad Heële wiechtig weil 't 't aodste book op Heëlesj plat is. Boete Heële is Kessels evvel neet bekank es sjriever.

"Dat M.J.H. Kessels als auteur niet echt bekend werd en niet tot de Limburgse literatuur ging behoren zoals een Seipgens, een Weustenraedt en Majoor Perelaer (...) zal men wellicht moeten toeschrijven aan het feit dat hij musicus was. (...) De letterkundige Mathias Kemp heeft eens gezegd, dat de vertellingen, als ze in een wereldtaal waren geschreven, ook wereldroem zouden hebben verworven," sjreef d'r Limburgse dichter Paul Haimon i 1971 i ge Limburgs Dagblad uëver d'r Kessels, wie i g'n sjtad e sjtandbild va der Koehp va Hehle woeëd vuurgesjteld.